Доц. д-р Ванчо Аџиски од Факултетот за природни и технички науки при УГД преку користење на технологија и софтвери кои се со слободен пристап успеа да развие методологија за проценка на соларниот енергетски потенцијал.
Станува збор за методологија преку која може да се направи проценка на потенцијалот кој го имаат крововите на индивидуалните или колективните згради.
- Во овој научен труд е предложена методологија за проценка на соларниот енергетски потенцијал на крововите која се базира на LiDAR технологија (анг. Light Detection and Ranging) и ГИС софтвер (анг. Geographic Information System-GIS). Предложената методологија е аплицирана на мала територија во Град Скопје и резултатите од студијата се претставени на мапа во која се прикажани крововите кои се најпогодни (оптимални) за инсталирање на фотоволтаични (PV) системи - вели доц. д-р Аџиски.
Мапата е пример како би можел да се креира т.н. соларен катастар во Македонија преку кој секој граѓанин ќе има информација од слободен пристап за потенцијалот што го има неговиот кров. Ова значи и можност државата да креира соодветни политики базирани на докази и наука за искористување на потенцијалот и производство на струја во енергетската криза што ѝ се заканува на земјава и на светот.
Слика 1. а) Point cloud од анализираната област b) Дигитален теренски модел (DTM) c) Дигитален површински модел (DSM)
Со обработка на DSM и DEM моделите во QGIS софтверот се прави сегментација само на крововите кои се и цел на оваа анализа.
Слика 2. Обработена растерска датотека (лево) која содржи податоци поврзани за крововите (локација, висина, наклон, ориентација итн.). Комбинација на обработената растерска датотека и сателитска снимка (десно) од анализираната област
Нареден чекор е категоризација во класи на растерската датотека што ќе ни овозможи да ги групираме податоците поврзани за крововите. Овој чекор ја претставува оптимизацијата на предложената методологија со што ни нуди да ги селектираме само оние кровови кои имаат најсоодветна ориентација кон сонцето и наклон за инсталација на фотоволтаичните системи (слика 3).
Слика 3. а) Класификација на секој пиксел од растерската датотека во 4 класи (север, исток, југ, запад) според ориентацијата на кровот; б) Класификација на секој пиксел од растерската датотека во 3 класи според наклонот на кровот (00-200, 200-400, 400-600)
За зголемување на точноста во лоцирање на овие оптимални области е вклучена и анализата за падот на сенката врз овие кровови, со што се земени предвид и можните сенки кои ги генерираат повисоките објекти врз пониските со што значително би се намалила ефикасноста на фотоволтаичните системи (слика 4).
Слика 4. Анализа на падот на сенката во секоја годишна сезона. а) Пролет b) Лето c) Есен d) Зима
Нареден чекор е комбинација на сите обработени растери во QGIS софтверот, со што се добива датотека која ги содржи сите потребни податоци (наклон, ориентација, површина, локација, пад на сенка итн.) кои понатаму можеме да ги филтрираме за да ги издвоиме и селектираме само оптималните кровови кои ги задоволуваат потребните критериуми (слика 5).
Слика 5. Идентификувани кровови кои се оптимални за инсталирање на фотоволтаични системи
Нареден чекор е изработка на растер датотека во QGIS софтверот за годишната сончева ирадијација со помош на метеоролошката датотека од анализираната област добиена од EU JRC (слика 6).
Слика 6. Годишната сончева ирадијација на анализираната област
Како последен чекор во QGIS софтверот е правење на пресек помеѓу датотеката во која се селектирани само оптималните кровови и годишната сончева ирадијација на анализираната област со што се добива финален растер со кој може да се направи пресметка за можната потенцијална излезна енергија на инсталираните фотоволтаични системи (слика 7).
Слика 7. Финален растер за пресметка на потенцијална излезна енергија на инсталираните фотоволтаични системи
Оваа студија може да биде аплицирана на поголема површина, како на пример цела општина. Бидејќи методологијата се базира на ГИС систем истата може да биде поставена и на веб платформа. Со оваа интерактивна веб платформа секој граѓанин ќе може да го селектира својот кров и да добие информации за потенцијалот и оптималната површина за инсталација на овие фотоволтаични системи. Во делот на излезните информации од оваа веб платформа во соработка со енергетски експерти истата може да се прошири во повеќе сегменти. На пример законската регулатива, технички параметри (електрични броила, панели, батерии и сл.), времетраење за поврат на инвестицијата итн.
Професорот Аџиски се надева дека ова истражување ќе побуди интерес кај властите или одговорните лица за да се прошири на повеќе општини или да се организира поголем проект од кој бенефит би имале сите граѓани.
Линк до студијата: https://dergipark.org.tr/en/pub/ijeg/issue/73074/1112274
